Araç katalizör nedir, ne işe yarar? Katalizör temizleme yöntemleri nelerdir?

Araç katalizör Nedir? Katalizör, tüm sanayi sektörü olmak üzere otomotiv sektöründe de olmazsa olmazlar arasında yerini almaktadır. Eskiden evimizde küçük bir kova yardımıyla ısınırken bile çıkan sim siyah dumanı herkes hatırlıyordur. Bu yanma, içten yanmalı bir motor içinde oluşan sıcaklığın onda biri bile olamayacak seviyede.

Peki, bacadan bu kadar yoğun bir duman çıkarken otomobillerdeki duman nereye gidiyor? Siz hiç araçların egzoz sisteminden bacadan çıkan dumanın 10 katını gördünüz mü? İşte bütün bu dengeleri katalizör sağlamaktadır.  Egzoz katalizör Nedir, Araç katalizör ne işe yarar? Konularınıza değinmeden önce katalizör tam olarak ne işe yarar, tüm bunları nasıl gerçekleşir konusuna değinelim. Daha sonra da belirli bir süre kullanımdan sonra karşınıza çıkan en büyük sorun olan tıkanma sorununu kökten çözeceğiz.

Araç katalizör nedir, ne işe yarar?

Katalizör nedir, ne işe yarar? Katalitik konvektör adıyla da anılan katalizör, bir aracın egzoz sisteminin ayrılmaz bir parçasıdır. Katalitik konvertör, motordan dışarı atılan yanmış gazların emisyon oranlarını kontrol eder ve azaltır. Egzoz manifoltu ile egzozu araca bağlamak için kullanılan egzoz arka borusu arasında yer alan bu parça; hidrokarbonları, karbon monoksit ve azot oksitleri su buharı, karbon dioksit ve nitrojen gibi daha az zararlı ürünlere dönüştürür ve otomobillerin dışarı attığı yanmış gazları tepkimeye sokarak daha zararsız bir yapıya büründürür.

Araç katalizör aslında Rodyum, Palladyum’ dan ve Platinden oluşmaktadır. Bu karışımın oluşumu kimyada katalizör olarak geçer. Otomobillerde de yanan gazları düşürmek için doğa dostu olarak kullanılırlar. Doğayı kirletmemek ve devlet kanunları gereği emisyon değerlerini belirli bir standarda düşürmek için otomobil üreticileri katalizör kullanırlar. Eğer bu değerlere ulaşamazlarsa otomobillerin satışına müsaade etmeyecekleri ve trafiğe çıkartmayacakları için üretici firmalar bu ya da benzeri sistemleri mutlak suretle kullanmak zorundadırlar.

Katalizörler bu denli faydalı bir işleme vesile olurken, arıza göstermeleri hem otomobil üzerinde olumsuzluklara neden olur. Hem de dışarı atılan gazlar kirli olacağı için doğaya karşı olumsuzlukları olur. Araç kullanıcıları da arızalı bir katalizör ile kesinlikle egzoz emisyon pulu alıp, trafiğe çıkamazlar.

Peki katalizörün arızalandığını nasıl anlarız, belirtileri nelerdir?

Katalizörün arıza belirtileri nelerdir?

Katalizörün arıza belirtileri nelerdir? Bozuk arızalı, tıkanmış bir araç katalizörü nasıl anlarız? Bu durumu her bir otomobil kullanıcısı rahatlıkla anlayabilir. Aracınıza az çok vakıf olmanız yeterli.  Eğer aşağıdaki olumsuz özelliklerin bir ya da birkaçı sizin aracınızda da varsa bu durumda katalizöre müdahale kaçılmaz bir durumdur.

• Katalizörün içindeki plakalarda bir çatlama, kırılma ya da deforme gibi bir sorun varsa; mutlak suretle ses yapacaktır. Bu ses daha çok “Tıkırtı” şeklinde karşınıza çıkar. Katalizör egzoz sisteminin üzerinde yer aldığı için kasislerden geçerken ya da bozuk yollarda aracınızın arka bölümünden bir tıkırdama duyuyorsanız bilin ki katalizörünüz arızalıdır.
• Katalizöre giren ve çıkan emisyon değerlerini otomobil üreticileri oksijen sondası denilen bir parçayla kontrol eder. Bu parça buradan aldığı değerleri Enjeksiyon beynine gönderir ve bu değerlerle enjeksiyon beyni yanma ısısını kontrol altına alır. Eğer çok yüksekse soğutma sistemini devreye alır ve sağlıklı yanmaya devam eder. Eğer katalizörde arıza varsa, yüksek emisyon değeri oksijen sonradasın tarafından Enjeksiyon beynine iletilecektir. Beyinde bir sorun olduğunu algılar ve motor arıza lambasını yakar. Otomobil kullanıcıları da karşılaştığı lambadan araçlarında bir sorun olduğunu rahatlıkla anlayabilirler.
• Yanmış gazlar arıtılamadığı için dışarı atılan gazlarda kirli bir görüntü hatta çok kötü bir koku olabilir. Öyle ki bu koku aracınızın içine kadar sirayet eder.
• Egzoz gazları sağlıklı bir şekilde dışarıya tahliye edilemediği için oluşan bu olumsuzluk otomobilinizin performansını da etkileyecektir. Çekişten düşecek özellikle de seri ivmelenmelerde mutlak suretle yavaşlamalar göreceksiniz.
• Tıkalı bir katalitik konvektör yanma değerlerini de yükseltir. Mevcut yakıt tüketim ortalamanız git gide yükseliyorsa, bu durum katalizörün tıkandığının işareti olarak karşınıza çıkacaktır.

Araç katalizör arızaları büyük kaza durumlarında, içindeki plakaların kırılmaları oluşsa da arızaların büyük çoğunluğu atılan gazların katalizör içinde birikerek, kurum bağlaması ve sağlıklı bir şekilde dışarıya atılamamasına bağlıdır. Evlerdeki soba bacalarının tıkanıp, gazları gönderememesi gibi düşünebilirsiniz. Böyle arıza durumlarında katalizör temizliği yaparak aracınızı uzun süre sağlıklı bir şekilde kullanmaya devam edebilirsiniz. Peki, Katalizör neden tıkanır? Tıkanmaması için dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Katalizör neden tıkanır?

Katalizör neden tıkanır? Sorusu hep akıllara gelir. “Madem duman geliyor, arıtıyor dışarı yollasın gitsin” düşüncesinde olanlar oldukça fazla. Aslında kolay kolay tıkanan bir parça değil, küçük ayrıntılara dikkat ederseniz katalizörün tıkanma sorunuyla karşılaşıp bu durumun üstesinden gelmeye de çalışmazsınız. Farklı değişkenler olabilse de bir katalizörün tıkanmasının ana neden inlerini şu şekilde sıralayabiliriz.

• Sürekli kısa mesafe yaparak sürmek, katalitik konvertörün içine giren motor hidrokarbonlarını yakacak ısıya ulaşmasına engel olur. Çünkü mevcut ısı, yanmaya engeldir. En sağlıklı ısıya motor uzun yolda ulaşmaktadır. Düşük ısının etkisiyle ortaya çıkan hidrokarbonlar katalizör sistemi tıkayacaktır.
• Sürekli bozuk yollarda araç kullanmak ve bunu da hızlı ve dikkat etmeden kullanmak katalitik konvertör içindeki seramik katalizör peteğinin yerinden çıkmasına ya da kırılmasına neden olabilir. Kırılan parçalarda sistemi tıkayarak sağlıklı çalışmasını engeller.
• Aracınızda yağ veya antifriz kaçağı varsa, bu kaçak belirli bir seviyeden sonra egzoz sistemine sızabilir. Bu kalıntılar ısındığında egzoz sitemine akar. Katalizör bu sıvıları yakamayacağı için içeride kuruma dönüşür ve katalizör tıkanır.
• Aracın yaşı, contaların kırılması, düzensiz bakım veya çok fazla motor yağı eklenmesi nedeniyle katalizör tıkanmaları da zaman zaman yaşanabilmektedir.

Eğer “Çok geç, katalizör tıkandı” diyorsanız da katalizör temizliğinin ne olduğuna ve nasıl yapıldığına değinelim.

Araç katalizör temizleme işlemi nedir, nasıl yapılır?

Katalizör temizleme işlemi nedir, nasıl yapılır? Araç katalizör temizleme işlemi, katalitik konvektörün iç kısmında yer alan kurumların temizlenerek, sistemi sağlıklı bir yapıya büründürme işleminin genel ismidir. Katalizör temizliği farklı yöntemlerle yapılabiliyor. Bazen kimyasallarla bazen de sökülerek manuel bir şekilde katalizörü temizlemek mümkün. Bizler de tüm yöntemlere ayrı ayrı değineceğiz.

Benzinli araç katalizör temizleme nasıl yapılır?

Benzinli araç katalizör temizleme nasıl yapılır. Benzinli araçlarda bu arızayı sık sık yaşıyoruz. En sağlıklı yöntem katalitik konvektörü yerinden çıkartarak, kimyasallar yardımıyla manuel temizlenen yöntemdir. İşlem için adım adım aşağıdaki aşamalara uymanız gereklidir,

• Benzinli araç katalizör temizleme işlemine başlamadan önce aracın egzoz sisteminin soğumasını bekleyin. Sıcakken eliniz yanacağı için işlem yapabilmekte zorlanırsınız.
• Arabayı, pratik işlem yapabileceğiniz yükseğe kadar kaldırın.
• Öncelikle katalizörün yerini tespit edin. Egzoz sisteminin üst kısmında, kare şeklinde geniş bir kutu. Kutuyu çıkarmadan önce oksijen sensörünü yerinden çıkartmanız gereklidir.
• Şimdi katalitik konvektör cıvatalarını gevşetin, eğer çok sıkı ve dönmüyorsa biraz sıvı yağ sürebilirsiniz.
• Bağlantı cıvatalarını söktükten sonra katalizörü çıkarın ve bir kenara koyun
• Artık aracın alt kısmından çıkabilirsiniz. Katalizörü elinize alın ve öncelikle sallayın. Salladığınızda yüksek bir tıkırtı sesi geliyorsa temizleme işlemini bırakın. Çünkü bu tıkırtı iç kısımdaki plakaların kırıldığının işaretidir ve yeni bir katalitik konvektör ihtiyacınız var demektir. Eğer ses gelmiyorsa temizleme işlemine devam edebiliriz.
• Katalizörün öncelikle gövdesini temizleyin, ardından içi kısmına su sökeceksiniz. Su dökmek yerine mümkünse hortumla hatta düşük tazyikli suyla yapmanız işlemin daha sağlıklı olması açısından oldukça önemlidir.
• Daha sonra katalizörün giriş ve çıkış borularını suyla yıkayın ve bir kaba sıcak su doldurun
• Katalizörü bir saatten fazla olmamak şartıyla sıcak suyun içinde bekletin ki iççindeki kurumları tamamen atsın.
• 1 saat sonra sıcak suyun içinden alın ve temiz bir ortama kuruması için bırakın.
• Tamamen kuruduğundan emin olduktan sonra tekrar arıcınıza montajlayın ve oksijen sensörünü de takarak yol testine çıkıp, aracınızın durumunu gözlemleyin.

Eğer ben bu kadar yetenekli değilim diyorsanız, katalitik konvektörü temizlemenin farklı yöntemleri de mevcut. Katalizörü sökmeden nasıl temizleyebileceğinizi aktaralım.

Katalizör sökmeden temizleme

Araç katalizör sökmeden temizlemek için piyasa da satılan katalizör temizleme spreylerini kullanabilirsiniz. Farklı markalar altında değişken rakamlarla satılan ilaçlar mevcut. Kullanıcı yorumlarını okuyun ve o ürünü kullananların yorumlarını değerlendirerek aracınıza özel bir tane temin edin. Katalizörü sökmeden temizleme işlemine başlamadan önce katalizörü kontrol etmeniz gerekli. Bu kontrol fiziki bir şekilde yapılacak.

Aracın alt kısmına temiz bir bez serin. Yönü aracın egzoz sistemine doğru olsun. Katalizör egzoz sisteminin hemen üzerinde, motora uzanan kalın boruda yer alır. Kare çeklinde gri renkte bir kutu. Elinizde katalizöre hafifçe vurun. Eğer içerden tıkırtı sesi geliyorsa katalizörün tıkandığı değil, içindeki plakaların kırıldığı sonucunu çıkartabilirsiniz. Bu durumda kendinize yeni bir katalizör almanız gerekli. Eğer ses gelmiyorsa temizliğe devam edebilirsiniz.

Bu yöntem aynı zamanda egzoz sisteminizin dışında yakıt sisteminizi ve oksijen sensörlerinizi de temizleyecektir. İşlem öncesinde aracınızın deposunun en az yarısının dolu olması gerekli. Almış olduğunuz katalizör temizleyiciyi yakıt deponuza dökün. Temizleyicinin etiketinde, dökülecek miktar ve araçta ne kadar yakıt olması gerektiğine ilişkin ihtiyacınız olan tüm talimatlar bulunur. Çünkü, oranlar içindeki kimyasallara göre değişkenlik gösterebiliyor. Döktükten sonra aracımızla biraz yolculuk yapacağız. Motorunuzu çalıştırın ve aracınızı sürün.

Katalizör değişim ve işçilik ücretleri.

Sürüş, egzoz sisteminizi temizlemeye yönelik olacak. Bu nedenle biraz agresif bir kullanım sergileyeceğiz. Eğer aracınızda spor kullanım modu varsa bu moda geçin, yoksa da otoban gibi rahat hareket edebileceğiniz bir yola çıkın ve 3000 devirle ortalama 1 saat araç kullanın. Bu işlem yüksek ısı oluşumuna neden olacak ve katalizörün temizlenmesine vesile olacaktır.  Ayrıca bu işlemi ara ara yapmanız da katalizörün tıkmamasına engel olacaktır. İlaç dökmesiniz bile dönem dönem yüksek devirle kullanmanız yüksek ısıya ulaştığı için temizlik açısından oldukça önemli.

Katalizör temizleme ilacı işe yarıyor mu, bir zararı var mı?

Katalizör temizleme ilacı işe yarıyor mu? O kadar uğraştık ama, bunun ne etkisi var diye düşünebilirsiniz. Katalitik konvertör temizleyicileri, benzinli ve dizel otomobillerdeki yakıt, motor ve egzoz sistemlerini temizlemek için tasarlanmıştır. Bu nedenle, hangi marka ve modele sahip olursanız olun aracınız için tamamen güvenilir olduğundan emin olabilirsiniz. Verilen tüm talimatları uyguladığınız sürece, katalitik konvertör temizleme sıvısının içinde yer alan hiçbir kimyasal aracınıza zarar vermez. Katalitik konvertör temizleyicileri, aracınızın daha sorunsuz çalışmasına ve emisyon testlerinden kolayca geçmesine yardımcı olur.

Fakat tüm çabalarınıza rağmen katalizörü temizlemeyi başaramazsanız ya da iç kısmındaki plakalar kırılmışsa bu durumda katalizörü değiştirmeniz gerekecektir.

Katalizör fiyatı ne kadar?

Katalizör fiyatı ne kadar? Bozuk ya da içindeki plakaları kırışmış bir katalizör, değiştirilmesi pahalı bir otomobil parçasıdır. Aracınızda katalizörle ilgili bir sorun yaşıyorsanız, değiştirmeden önce denemeniz gereken ilk şey araç katalizör temizliğini denemek olsun. Çünkü katalizör fiyatları yaklaşık olarak 3000 TL ‘den başlayıp 7000 TL’ye kadar uzanan değişken rakamlarla satışa sunulabiliyor. Tabi, bu rakamlar aracınızın marka ve modeline göre de değişkenlik gösterebilmektedir. 

Otomotiv yetkili servisleri bu işe çok girmese de oto sanayi sitelerinde katalizörün iç kısmını açarak içindeki kırılan plakalarının yenisini takıp, onarım yapabiliyorlar. Fakat bu sistemin çok sağlıklı olmadığını ve uzun süreli performans alamayacağınızı da hatırlatalım.

Sahibinden.com araç katalizör fiyatlarına göz atabilirsiniz.

Hatta katalizörün altını delip kurum bağlamasını engellemek hatta ve hatta katalizörü tamamen söküp, boşluk kalan orta kısma bir susturucu montajlayıp illegal yöntemlerle çözüm bulma arayışına girebiliyorlar. Bu yöntemler hem doğaya zararlı hem de aracınıza zararlıdır. Ayrıca hiçbir suretle emisyon pulu alamazsınız ve aracınız da muayenede ağır kusurlu olarak geçer, onarım yaptırmanız talep edilir.

Sonuç itibariyle katalitik konvektörde sorun yaşıyorsanız, öncelikle temizleyin. Sonuç alamazsanız da değiştirmeniz gereklidir. Fakat hiçbir suretle farklı yöntemlere başvurmayın.