DPF Nedir, ne işe yarar? 2022 DPF Temizliği nasıl yapılır?

Dpf nedir, ne işe yarar, temizliği nasıl yapılır, tıkanmaması için neler yapılabilir?

DPF Temizliği konusunu genel hatları ile ele alacağız. Tabi bu arada nedir, ne işe yarar gibi soruların cevaplarınıda okuyacaksınız Dizel partikül filtresi (DPF) ilk ortaya çıktığı dönemlerde dizel araçlar için kullanılsa da yakın dönemde benzinli araçlarda da kullanılmaya başlandı. Sistem tamamen araçların emisyon değerlerini düşürmek üzerine kurulu.

Fakat, sınırlı kapasitesi sonucunda biriken kurumların etkisiyle DPF Temizliği sürekli gündeme geliyor. Bu sorundan mustarip olan otomobil kullanıcılarına yönelik Adblue sistemi yeni nesil araçlarda daha sık kullanılsa da DPF’ye sahip olan araçların sayısı da azımsanamayacak kadar fazla.

Dizel partikül filtresi (DPF)
Dizel partikül filtresi (DPF)

DPF kullanımı sanıldığı kadar zor değil. Küçük nüanslara dikkat ederek, sistemi sağlıklı ve uzun süreli kullanılabilirsiniz. DPF doldu diye hemen değiştirmenize gerek yok. Aşama aşama neler yapabileceğinize değineceğiz. Önce DPF neden var, onu incelemekle başlayalım.

Dpf nedir, ne işe yarar?

Dpf nedir, ne işe yarar?  İçten yanmalı motorların, yanma zamanında kullanmış oldukları hava – yakıt karışımı egzoz zamanında motordan tahliye edilirken yüksek orandaki egzoz emisyon oranlarını düşürmek için gazın önemli bir kısmını bünyesinde depolayan bir sistemdir.

Bu depolama işlemini sonsuz bir döngü içinde yapamıyor, belirli bir kapasite kapsamında yapabiliyor. Kapasite dolduktan sonra da Dizel partikül filtresi uyarısı karşımıza çıkıyor ve DPF Temizliği konusunda arayışlara giriyoruz. 

Dizel Partikül Filtresinin iç kısmında evlerimizdeki kalorifer peteklerine benzeyen, basit plaka sistemleri bulunmaktadır. Motordan çıkan her gaz, bu filtreleme sisteminden geçer ve daha sonra egzozdan dışarıya atılırlar. Fakat burada özellikle yanmamış, çiğ gazlar filtreye takıldıkları için DPF sorunları baş gösteriyor.

Çiğ yakıtların emisyon değerleri oldukça yüksek olduğu için DPF bunların dışarıya bırakılmasına izin vermez ve bünyesinde tutar. Tuttuğu bu gazlar kurum olarak iç kısmında kalır, belirli bir süre sonra da tıkanacağı için DPF sorunları ortaya çıkacaktır.

Dpf nedir, ne işe yarar
Dpf nedir, ne işe yarar

Bu nedenle de DPF sistemine sahip araçlarda karşımıza iki durum birden çıkıyor. 

  1. Dizel partikül filtresi tıkanmaması için alınabilecek önlemler
  2. Dizel partikül filtresi tıkanmaması sonrasında yapılabilecek işlemler.

Dizel partikül filtresi tıkanmaması için neler yapılabilir?

Dizel partikül filtresi tıkanmaması için neler yapılabilir? Sistemi sağlıklı bir şekilde kullanırsanız DPF asla tıkanmaz, dikkat etmeniz gereken bazı hususlar var. Eğer bu ayrıntıları görmezden gelmezseniz DPF tıkanmayacağı için DPF Temizliği yaptırma konusunda da bir ihtiyacınız olmayacaktır.

  • Kalitesi yakıt kullanımı: Aldığınız yakıtın kalitesi hem motorunuzun ömrü hem de DPF için oldukça önemli. Yakıtınızı sırf ucuz olduğu için adı sanı duyulmamış, uyduruk istasyonlardan hele ki yurtdışından ülkemize kaçak yollarla getirilen yakıtlardan kesinlikle almayın.

    Yakıt sağlıklı bir şekilde yanmazsa, egzoz sisteminden dışarıya bırakılmayacak dolayısıyla da DPF tıkanacaktır. Bu yüzden kar edeyim derken zarar geçeceksiniz. Yakıtını bilindik, güvenilir markalardan ve mümkün olduğunca aynı istasyondan almaya özen gösterin.
  • Sürüş performansınıza dikkat edin! Özellikle agresif araç kullanımları DPF için her zaman risk teşkil eder. Hızlı ivmelenmeler, seri kalkışlar yakıtın zengin karışıma dönmesine ve sağlıklı bir şekilde yanmamasına neden olacaktır. Ayrıca yoğun trafikte sık sık dur kalk yapmanız da benzer sorunlara neden olur. 
  • Rölantide çok uzun süre beklemeyin: Rölanti de bir süre beklemek aslında faydalıdır. Tabi suyunu çıkartmadığınız sürece. Özellikle kışın ilk marş anında motorun kendisini kısmen toplaması için ya da uzun yol yaptığınızda motoru hemen durdurmak yerine stop etmeden önce turbodaki yağın süzülmesi için yaklaşık olarak 1 dakika süreyle beklemeniz tavsiye edilmektedir. Fakat farazi bir şekilde bu süreci 10 – 15 dakikalara kadar çıkmanız, DPF’ nin tıkanmasına neden olacaktır. 
  • Kullandığınız yağa dikkat edin: Kullandığınız yağın özellikleri motorunuzla uyumlu olmak zorunda. En iyi yağı aramayın, en uyumlu yağı arayın. En iyi yağ diye bir şey yoktur zaten, en iyi yağ araçtan araca değişkenlik gösterir. Çünkü yağın özellikleri farklıdır. Motor yağları aracın özelliklerine göre farklı kategorilere ayrılırlar.

    Örneğin, 5W 40 ya da 10W 30 gibi terimlere her birinizin kulak aşinalığı vardır. Burada 5w = Soğuktaki derecesi, yani kış derecesi 40: Sıcaktaki derecesi yani yaz derecesini ifade eder. Bu değerler tüm motorlarda farklıdır.

    Bu yüzden de kullanacağınız yağı, katalog değerlerine göre seçmeye özen gösterin. Tabi, DPF özellikli bir yağ olması da olmazsa olmazımız. Seçeceğiniz yağ, DPF kadar motorun ömrü açısından da çok ama çok önemli.
Dizel partikül filtresi tıkanması
Dizel partikül filtresi tıkanması

Yukarıdaki işlemlere dikkat ederseniz Dizel partikül Filtreniz tıkanmayacaktır. Ayrıca aracınız da sizlere bu konuda yardımcı oluyor. DPF’nin tıkanması için Dizel partikül filtresi rejenerasyonu olarak adlandırılan yöntemler otomobile entegre edilmiştir.  Kısa bir şekilde bu konuya da temas edelim.

Dizel partikül filtresi rejenerasyonu nasıl yapılır?

Dizel partikül filtresi rejenerasyonu filtrede biriken yüksek orandaki kurumun yüksek ısıyla yakılması ve temizlenmesi işlemine verilen genel isimdir. Bu yöntemi uygulayabildiği farklı teknikler mevcut. Temiz bir DPF dizel aracın performansına direkt olarak etki eder.

Özellikle 2008 yılında egzoz gazlarının azaltılmasına yönelik yürürlüğe alınan kanunlar, otomobil üreticilerini bu tarihten sonra çeşitli yöntemlere itti. DPF’de bu işlemlerin en başlıcaları. 

Dizel partikül filtresi rejenerasyonu 3 farklı sistem altında yapılabilir. Bunlar,

  • Aktif Rejenerasyon Sistemi
  • Pasif Rejenerasyon Sistemi
  • Zorunlu Rejenerasyon Sistemi

Aktif Rejenerasyon Sistemi Nedir, Nasıl Yapılır?

Aktif Rejenerasyon Sistemi otomobilin kendi kendine uyguladığı bir yöntem olup, kullanıcının herhangi bir müdahalede bulunmadığı sistemdir. Bu yöntemi uygulayan otomobil en temel parçası ECU (Elektronik kontrol ünitesi) adı verilen beyindir.

Birim bazında 18, partikülün tıkanma eşiğidir. Bu eşiğe ulaştığında ECU, Aktif Rejenerasyon sistemini devreye sokacaktır. Sistem, yakıt oranını yükseltir ve yüksek ısılı yanmayı oluşturarak kurumu temizleme üzerine kuruludur. 

Pasif Rejenerasyon Sistemi Nedir, Nasıl Yapılır?

Pasif Rejenerasyon Sistemi, elektronik kontrol müdahalesi olmaksızın sürekli şekilde devreye giren pasif bir sistemdir. 3000 devirde seyrederken sistem egzoz gazlarını ortalama 500 dereceye kadar çıkartır ve kurumun yanması için çaba sarf eder.

Zorunlu Rejenerasyon Sistemi Nedir, Nasıl Yapılır?

Zorunlu Rejenerasyon Sistemi özellikle metropol şehirlerde, trafiği yoğun olduğu ve çok sık dur kalk yapılan durumlarda devreye girer. Bu durum DPF için en istenmeyen özelliktir. Çünkü otomobil sürekli bir şekilde durup kalkarsa DPF rejenerasyon için ihtiyaç duyduğu ısıya hiçbir zaman ulaşamaz ve arıza lambasını yakar. ,

Sistem takviye bir enjektörle çalışmaktadır. 5. Enjektör, diğer 4 enjektör gibi ateşleme için kullanılmaz. Bu enjektörün en temel göre yanmış gazları tekrar yakmak ve değerlerini en minimize pozisyona getirmek. Bu enjektör standart enjektörler gibi olmayıp, DPF’ye özel hazırlanan ve komutu Elektronik kontrol ünitesinden alan bir sistemdir.

Saymış olduğumuz Rejenerasyon Sistemleri otomobil tarafınca devreye alınır. Tüm bun özellikler DPF ‘nin tıkanmayacağını garanti etmez. Yetersiz kaldığı durumlarda DPF yine tıkanabilir.

Bu bilgileri öğrenmeden önce “artık çok geç” diyerek filtrenin tıkanmasına neden olmuşsanız DPF temizliği yapılması gerekmekte. Temizlik iki farklı şekilde yapılabilmektedir. 

DPF temizliği nasıl yapılır?

DPF temizliği, partikülün tıkalı olması durumunda zorunlu olarak uygulanması gereken yöntemlerin bütünüdür. Dpf temizliği Nedir sorusu Yolda DPF temizliği ya da manuel müdahale gibi çeşitli yöntemlerle yapılabilmektedir. Bunları 3 ayrı kategoride açıklayabiliriz,

  • Yolda DPF temizliği
  • Clip cihazı (Bilgisayarla) Dpf Temizliği
  • DPF’nin sökülerek Makine ile Temizlenmesi

Şimdi de Tek tek bu yöntemlerin nasıl yapıldığını açıklayalım.

DPF temizliği nasıl yapılır
DPF temizliği nasıl yapılır

Yolda DPF temizliği nasıl yapılır?

Yolda DPF temizliği, uygulanabilecek en basit ve en yaygın yöntemdir. Sistemin en güzel tarafı ücretsiz oluşu. Evet, aktif bir şekilde aracınızı kullanırken DPF temizliği yapabilirsiniz! Burada amacımız yüksek bir ısı elde ederek, partikülün içinde biriken kurumları yakma işlemidir.

Bu ısıya şehir içinde düşük hızlarda araba kullanırken ulaşamazsınız. Yapmanız gerekenler motor devrini 2500 devire ulaştırıp en az yarım saat araç kullanmak. Bu yöntem yakıt tüketimini biraz arttırabilir fakat sağladığı avantajlar oldukça fazla.

Herhangi bir yolda, herhangi bir şekilde devri sabitlemeye çabalayın. Özellikle uzun yol yolculuklarınız bu sistem için harikadır. Vitesiniz 3. Te olsun ve 2500 devirde yarım saat yol yapın. Bu partikül filtresini temizleyeceği gibi aracınızdaki Selonoid valfler başta olmak üzere bütün kurumları yakarak temizleyecektir.

Burada dikkat etmeniz gereken önemli bir husus var. Partikülün içine 18 gram kurum biriktikten sonra aracınız arıza lambasını yakacaktır. Otomobil kullanıcıları da lambayı söndürmek için Yolda DPF temizliği sistemini uyguluyorlar.

Kısa bir süre gidip, kurum değerini 17’ye düşürdüklerinde lamba sönüyor. Söndü diyerek, uygulamayı bırakabiliyorlar. En sık yapılan hata bu, çünkü 17’ye düşürdüğünüz kurum değerinin tekrar 18’e çıkıp arıza lambasının yanması pek fazla zamanınızı almayacaktır.

Bu nedenle süre bazında en az yarım saat ilerleyin ki kurum oranını en minimize değere düşürün. En düşük 10 seviyelerine indirebilirsiniz. Daha lambanız yanmadan ara ara bu sistemi uygularsanız kurum değeri 16 da iken bile, dip seviyelere çekip şehir içinde rahat bir kullanım alanı oluşturabilirsiniz. Özetle lambanın yanıp yanmaması önem teşkil etmeksizin müsait ortamlarda yolda dpf temizliği sistemini uygulamanız oldukça önemli. 

Clip cihazı (Bilgisayarla) Dpf Temizliği nasıl yapılır?

Clip cihazı (Bilgisayarla) Dpf Temizliği yetkili servisler ya da sanayideki ustalar tarafınca yukarıda anlattığımız durumun, bilgisayarla yapılmış halidir. Tabi bu durum ücretsiz değil, ortalama olarak 500 TL ücret talebinde bulunabiliyorlar.

Clip cihazı aracınıza bağlanır ve üst kısımda bahsettiğimiz yüksek devirde çalıştırma yöntemi uygulanır. Burada teknolojiden faydalanıldığı için işlem daha stabil olur. Çünkü ekranda aktif olarak kurum değerleri görülmektedir. Gerekli yanma ortamı oluşturulması için kurum değerine göre hareket edilerek çok daha sağlıklı bir sonuç elde edilebilir.

Not: Clip cihazı (Bilgisayarla) Dpf Temizliği yöntemini uygulatmışsanız mutlak suretle aracınızın motor yağı ve yağ filtresini değiştirin. Çünkü işlem aşamasında yakıt, motor yağına karışıyor. Bu da motorun ömrü için risk. Eğer onlar değiştirmese de siz özellikle değişimini kesinlikle talep edin.

DPF’nin sökülerek Makine ile Temizlenmesi

DPF’nin sökülerek Makine ile Temizlenmesi uygulayacağınız en son sistem olsun. Yukarıdaki iki seçenekten sonuç alamazsanız bu yönteme başvurabilirsiniz. Bu sistemde DPF sökülerek, kenara alınmaktadır.

Daha sonra özel bir makine yardımıyla katalitik konvektör ve DPF ılık, ilaçlı bir su yardımıyla temizlenir. Çok yüksek maliyetli ve aynı zamanda da temiz bir yöntem. Eğer bu yöntemden de sonuç alamazsanız kurumlar tamamen yapışmış, temizlenemez duruma gelmiş ve DPF’nin değişiminin gerektiğinin habercisidir. 

Çok nadir karşılaşılan bir durum. Genelde hasar anında içindeki plakaların kırılmasıyla değişir. Kolay kolay arızalanmayan bir parça. 

Yukarıda DPF temizliği konusunda tıkanmadan önce yapılabilecekler ve tıkandıktan sonra gerek aracın gerekse de kullanıcıların uygulayabileceği yöntemlere değindik. Tüm bu yöntemlerden sonra aracınızla sorun yaşamdan sağlıklı bir şekilde seyir edebileceksiniz.

Bir de değinmek istemediğimiz illegal bir yöntem var ki o da DPF iptali. Dpf iptali bazen özel yazılımlarla DPF’ nin Elektronik kontrol ünitesinden silinmesiyle yapılır. Bazen de egzoz sistemi sökülerek içindeki plakalar ve katalitik konvektör alınır ve boş bir şekilde direkt olarak bağlanır.

Bu durum aracın dışarıya inanılmaz derecede kirli gaz atmasına neden olur. Her birimiz bu işlemi yaparsak ülkenin yaşanılamaz, nefes alınamaz bir ortama bürüneceğini hatırlatalım ve bu yöntemi uygulamamanızı özellikle rica ederek konuyu kapatalım.  

Metin Ustaoğlu

İTÜ makine mühendisliği bölümü mezunuyum. 1988 yılında Erzurumda doğdum. Şu anda İstanbul'da kurumsal bir firmada otomotiv danışmanı olarak çalışıyorum.Son yıllarda işim dolayısı ile birçok araba kullanma ve test etme şansım oldu. Çocukluğumdan beri arabalara olan hayranlığım ile geliştirdiğim bilgi birikimimi otobilgisi.com'da sizlerle paylaşıyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu