İkinci El Araç Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İkinci el araç alırken dikkat edilmesi gerekenler listemize geçmeden önce ikinci el araç sektörüne artan ilgiden bahsetmek istiyorum. Özellikle son zamanlarda meydana gelen döviz kurundaki kayda değer artış sebebi ile, araç sahibi olmak isteyenler 2. el araç piyasasına yönünü çeviriyor.

2. el araç piyasasında oluşan bu rağbet ve hareketlilik ise kimi zaman satıcı kimi zaman da alıcılar için birtakım sıkıntılara sebebiyet verebilmektedir. Özellikle 2. el araç edinmeyi düşünen kişiler, bazı detaylar ve teknik konuları mutlak suret ile es geçmemelidir.

Her sektörde olduğu üzere 2. el araç piyasasında da dolandırma ve sahtekarlık gibi durumlar sıklıkla yaşanabilmektedir.

Alıcılar bu noktada çok dikkatli ve uyanık olmak zorundadır. Her konuda olduğu gibi 2. el araç piyasasında da dikkat edilmesi ve asla gözden kaçırılmaması gereken noktalar bulunmaktadır. Bu detayların es geçilmesi durumunda alıcılar hem mali anlamdan hem de manevi anlamda büyük sorunlarla karşı karşıya kalacaktır.

Bu ve bu benzeri durumlar için 2. el araç sahibi olmayı isteyenler mutlaka birtakım kriter ve özelliklere hakim olmalıdır

İlk Araştırmalar

İkinci el araç alırken dikkat edilmesi gereken ilk şey, ikinci el piyasasını araştırmak olmalıdır. Araba fiyatlarının, markalara ve teknik özelliklerine göre değişimlerini ele alıp gerekirse uzman birine danışarak fikir birliğine varılması çok önemli bir durumdur.

İkinci el araç sahibi olmak için hazırlanan bütçeyi esas alarak, o doğrultuda araç, marka, model ve teknik aksam durumlarını detaylı bir şekilde analiz etmek son derece önemlidir.

Aracı Kimden Satın Alındığını Araştırmak

Aracı satın almak isteyen kişi, aracın modeline, markasına, teknik özelliklerine gibi özelliklerine karar verdikten sonra aracın sahibi hakkında birtakım soruşturmalar yapması gerekmektedir. Bu işlem oldukça kolay ve basit bir uygulamadır. Aracın şu ana kadar ki ruhsat sahipliği sayısını sorgulamak ile konuya giriş yapılabilir.

Bu işlemi hayata dönüştürmek için yapılması gereken şey, 5664 numarasına kısa mesaj yolu ile DETAY yazıp boşluk bırakarak aracın plakasını yazıp bilgi edinilebilir. Bu hizmet sayesinde alınması düşünülen aracın, şu anki sahibinin ne zamandan beri kullandığını, aracın ruhsat sahiplik yılını, aracın kaç zamandır kaskolu durumda olduğu gibi bilgi verilerine kolayca erişim sağlanabilir.

Aracın Fiziki Yapısı 

İkinci el araç alınırken dikkat edilmesi gerekenler arasında aracın fiziki yapısını kontrol etmek de büyük önem taşır. Satın alınmak istenen aracın dış görünüm ve duruşu kadar önemli bir konumda yer alan aracın geçmişi; herhangi bir kaza ve dış yapısındaki genel sağlık durumuna karşılık gelir.

Bu konu hakkında detaylı bir şekilde inceleme yapılması gerekirken, aracın dış görünüm ve fiziki yapısında yer alan hasarların tespiti, aracı satın almak isteyen kişinin bilmesi ve araştırması gereken bir durumdur.

Gün ortasında güneşin yeryüzüne dik açılı gelen ışığın araçtaki çiziklere, darbeleri kapatma ihtimali olduğundan öğleden sonra aracı incelemek son derece önemlidir.

Bu inceleme ve kontrollerin yanı sıra yapılması gereken bir diğer işlem, alınmak istenen ikinci el aracın kurumsal bir yapı altında hizmet sunan, araçla ilgili bütün ayrıntıları bünyesinde barındıran, resmi hüviyetli onaylı rapor halinde dosyayı ilgili kişilere sunan ekspertiz şirketleri vasıtası ile satın alınmak istenen aracın genel yapı ve durumu hakkında bilgi sahibi olunmasıdır.

Yeni yasa düzenlemeleri ile her aracın mutlak suret ile ekspertiz kaydı bulunması zorunlu bir durumdur. Bu durumda ikinci el araç alım satımlarını daha güvenilir bir hal almasına yarar sağlamaktadır.

Aracın Mekanik Yapısı Hakkında Araştırma ve Bilgi Sahibi Olma 

İkinci el araç alırken dikkat edilecek bir diğer konuda aracın mekanik yapısıdır. Oldukça kritik bir öneme sahip olan bu adım, aracın motor ve motora bağlı diğer aksamlarındaki incelenmelerin ve son durumların ne şekilde olduğu hakkında kesin, net, güvenilir bilgiler vermektedir.

İkinci el durumuna düşmüş, yani daha önceden kullanım gösterilmiş araçların mekanik yapısında, ilk haline göre nasıl bir çalışma standartları, verim ve performans değerleri detaylı bir şekilde incelenme durumuna girmesi gerekir.

Bu aşama çok önemli bir yere sahip olup, ileriki süreçler adına olası meydana gelmesi muhtemel mali kayıplarında önüne geçmeye de yardımcı olur. Araçtaki genel yapısal bozukluk var ise tespit edilir ve araç hakkında genel bir görüş oluşmasına yardımcı olur.

Bu uygulama ve kontrol dizinleri ise diğer işlemler gibi ekspertiz aracılığı ile halledilebilir. Ayrıca yetkili oto bakım servis merkezlerinde de bu işlemler yapılabilmektedir. 

Araçtaki Tekerlek (Lastik) Durumunu Gözden Geçirme

İkinci el araç alırken lastik durumunuda göz ardı etmemek gerekiyor. Zira diğer konulara nazaran daha basit bir madde gibi görünse de lastik kontrol işlemi de azımsanmayacak bir öneme sahiptir. Aracın tam verimlilik ve performansta çalışması adına kritik bir yere sahip olan lastikler, kazaların önüne geçilmesi anlamında da saptanmış normlara uygunluk göstermesi gerekmektedir.

Lastikteki yer alan diş derinlikteki aşınım değeri yasal çerçevede 1,6 mm olarak hesaplanmaktadır. Bu değerin altında yer alan lastikler yeterli uygunluklara sahip olamayacağından muayene ve kontrolleri geçemez. Bu nedenden ötürü ikinci el araçtaki lastik kontrolü es geçilmemelidir. 

Aracın Kilometre Bilgisi Durumunu Soruşturmak 

İkinci el araç satın alınırken bakılması gereken en önemli etkenlerden biri, aracın kaç kilometrede olduğunu belirlemek ve kontrol etmektir. Bu durum aracın fiyatı, performansı, mekanik yapısı gibi durumları ilk elden etkilemektedir.

Kilometre bilgisini gösteren gösterge üzerinde oynamalar günümüzde sık rastlanılan dolandırılma yöntemidir. Aracı bu konu özelinde kontrolden geçirilmesi, bu olumsuzun durumun önüne geçmeye yardımcı olacaktır. Bu durumun önüne geçmek adına aracı, TÜVTÜRK istasyonlarından ve servis geçmişinden sorgulayarak, son durumu öğrenilebilir.

Araç Hasar Bilgi Soruşturması

Tıpkı aracın kilometre bilgisinin araç üzerindeki fiyat etkisi ne ise, hasar bilgi kontrol sorgulamasının etkisi de en az o ağırlıktadır. Fiyat durumu için esas olan adım olan hasar bilgisi, soruşturulmadığı takdirde alıcılara büyük sıkıntılar yaşatabilmektedir.

Bu konuda sıkıntı yaşamak istemeyen alıcılar, mutlak koşul ile aracın tramer kayıt sorgusunu yapmalıdır. Kısa mesaj ile de bilgi alma durumuna sahip olan alıcılar, Araç şasi numarasını veya plakasını yazarak 5664 numarasına kısa mesaj göndererek, aracın hasar, kaza kayıtlarına erişim sağlayabilir.

Örnek olarak verilecek olunursa; “HASAR ŞASİ NUMARASI” şeklinde uygulanabilir.

Bazı durumlarda araç sahiplerinin meydana gelen hasarları tramer kaydına geçmemesi için, tutar karşılığında kendi elleriyle ödeme yaptığı gözlenmiştir.

Bu olası sorunun önüne geçmek için mutlaka aracı ekspertiz kontrolünden geçirmek gerekir.  Örnek olarak verilecek olunursa; “HASAR ŞASİ NUMARASI” şeklinde uygulanabilir.

Araçtaki Yedek Anahtar ve Donanım Kontrolü

Basit ve gereksiz olarak da bazı alıcılar tarafından görülebilen adımlardan biri yedek anahtar kontrolüdür. Hem güvenlik açısından hem de araç fiyatı karşısından önemli bir faktör olarak göze çarpan bu durum, gereği olmayan maddi harcamaların da önüne geçmektedir.

Bazı istenmeyen hırsızlık gibi olayların yaşanması durumunda; kasko sigorta ödeme evvelinde de aracın yedek anahtarı isteneceğinden bu aşama asla atlanılmamalıdır. 

Bir araçta yer alması gereken donanım ekipmanları, araç satın alınma işlemindeki önemi dışında aracı kullanım aşamasında da çok önemli bir yere sahip durumdadır. Can ve mal sağlığı açısından kritik bir yere sahip olan bu ekipmanlar, ilk yardım seti, takoz, stepnei, kriko olarak sürücülerin karşısına çıkmaktadır.

Araç Test Sürüşü

Aracın kontrolleri ve bakım işlemlerinin ardından aracı test sürüşüne tabii tutmak, alıcı için önemli bir kriterdir. Aracın yol tutuşu, devir geçişlerindeki durumu, direksiyon hidrolik yapısındaki durumu (direksiyon sallanması, kontrolü vs.), gibi kriterler alıcı tarafından ilk elden deneyimlenmelidir.

Araç içerisindeki camların durumu, araçta yer alıyorsa sunroof mekanizmasının durumu gibi birçok kriteri çözümlemek adına bu adım çok önemli bir yere sahiptir.

Aracın Geçmişteki Kayıtlarını Araştırma

İkinci el araç satın alınımında, kritik bir ayrıntı da aracın resmi organlarca tutulmuş olan resmi kayıtlarını incelemektir. Araçtaki muhtemel MTV, TPC borçları, yapılandırılmış vergi borçları, çeşitli bankalara ya da kuruluşlara olan haciz durumları gibi noktalara dikkat edilmelidir.

İnternet aracılığı ile kolay bir şekilde öğrenilebilen bu durumların önüne geçmek, aracı yeni satın alan kişinin ileriki süreçler adına yaşayacağı sorunların önüne geçme adına son derece önemli bir yere sahiptir.

İnternet yoluyla Vergi Dairesi üzerinden soruşturma yapılarak bilgi sağlanılabilir. Olası haciz durumları ise, araç sahibinin E-DEVLET profili ile kolay bir şekilde öğrenilebilir.

Fiyat Analizinde Bulunmak

Satın alınması düşünülen aracın, muadilleri yönünden baz alınarak yapılan fiyat araştırması, alıcı için önemli bir yere sahiptir. Fiyat farklılıkları hasar, kaza, kullanım standartları gibi çeşitli nedenlere bağı olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Bu durumun alıcı tarafından detaylı bir şekilde analizi yapılması gerekir.

Aracı Satın Alırken Noterde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bütün bu adımlar halledildikten sonra araç alım işleminin son aşaması olan Noter işleminde; ikinci el aracın birtakım testlerinin araştırılması da ek olarak önemli bir işlemdir. Noterde araç alımı için istenen belge ve evraklar; ruhsat veya tescil beyanına dayalı belge, trafik belgesi, geçerli durumda olan kimlik belgesi. Eğer vekalet yolu ile işlemler yerine getirilmek isteniliyorsa vekaletname ve plaka durumu gerekmektedir.